آشنایی با استناد و شیوهنامههای استناد
آشنایی با استناد و شیوهنامههای استناد/ حمید محسنی
به عمل استفاده از متن یا محتوایی از یک منبع در متن یا منبع دیگر، استناد کردن/ Cite میگویند. در هر استناد، دو منبع یا متن وجود دارد: منبع یا متن استنادکننده و منبع استنادشده. منبع استنادشده منبعی است که محتوای استنادشده را منتشر کرده است. یا همان منبعی است که به آن استناد شد. منبع استنادکننده منبعی است که محتوایی را نقل کرده است؛ و یا فردی است (معمولا نویسنده) که به منبعی دیگر استناد کرده است. در هر دو مورد فوق، منبع میتواند فرد حقیقی یا حقوقی، و یا متن و اثری از آنها باشد. بر همین اساس، میتوان به گفتار و اندیشههای فردی (در یک سخنرانی، مکالمه، بحث، کلاس درس و غیره) نیز استناد کرد. استناد به منابع دیگر را نقل قول هم میگویند. نقل قول میتواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد. در نقل قول مستقیم، متن مورد استفاده بدون تغییر استفاده میشود. اما نویسنده در نقل غیرمستقیم در متن مورد نظر، تغییراتی ایجاد میکند که معمولا شکلی، و نه محتوایی است؛ مثلا آن را به روشهای گوناگون خلاصه میکند. در هر حال منبع مورد استفاده باید ذکر شود. گاهی متن نقل شده (مستقیم یا غیرمستقیم) از منبعی ثالث به جز منبع اصلی اخذ شده است که در قواعد استناد تغییری جزئی ایجاد میشود. یعنی نام نویسندۀ اصلی و نویسنده یا منبع نقلکننده یا واسطه در متن ذکر میشود و اطلاعات کاملتر منبع واسط در فهرست منابع میآید. مثل حسینی، نقل در: احمدی، ص. ۲۵.
نظر دهید