علوم آزمایشگاهی laboratory sciences
تعریف:
علوم آزمایشگاهی شاخه ای از علوم پزشکی است که در ارتباط با آنالیز آزمایشگاهی خون مایعات و انساج بدن انسان به منظور تشخیص بیماری پیگیری درمان و حفظ سلامت افراد جامعه می باشد.در این رشته به موازات پیشرفت علوم پزشکی و گسترش دامنه روشهای تشخیصی تجهیزات آزمایشگاهی نیز بسیار پیشرفت کرده بطوری که امروزه شاغلین این رشته از دستگاههای الکترونیکی و اتوماتیک بسیار دقیق و حساس برای انجام آزمایشات مختلف بهره میگیرند.
رسالت برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی:
رسالت رشته علوم آزمایشگاهی تربیت دانش آموختگانی است که از عهده انجام آزمایشات اولیه و معمول در آزمایشگاه های بالینی و مراکز بهداشتی برآیند. همچنین این افراد باید در تعالی بهداشت و حفظ سلامتی و رضایت مندی بیمار کوشا بوده و به اولویت ها و فوریت های تشخیصی درمانی توجه خاص داشته باشند. دانش آموختگان کارشناسی علوم آزمایشگاهی باید علاوه بر کسب مهارت های تشخیص آزمایشگاهی روتین، برای حفظ حقوق بیماران از هر جنس، نژاد، رنگ و مذهب ارزش نهاده و به سلامتی جسمی، روحی و اجتماعی بیمار اهمیت دهند.
چشم انداز برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی:
انتظار می رود رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی با اجرای این برنامه و با توجه به پیشرفت های جدید و مستمر همچنان در لیست رشته های شاخص در دانشگاه های علوم پزشکی باقی بماند بنحوی که چشم انداز این رشته و بازار کار برای کارشناسان علوم آزمایشگاهی در بستر رو به پیشرفت آزمایشگاه های بالینی و بهداشتی و کارخانجات و شرکت های تولید و پخش مواد و وسایل آزمایشگاهی در آینده بسیار روشن تر باشد.
نقش دانش آموختگان در برنامۀ آموزشی:
1. خواندن نام کامل و کوتاه کلیه آزمایشات تشخیص معمول در نسخ پزشکان
2. انجام صحیح خونگیری و رعایت شرایط لازم برای هر آزمایش
3. انجام صحیح نمونه گیری از ضایعات عفونی و رعایت شرایط لازم
4. رعایت نمودن زمان صحیح انجام هر آزمایش و شرایط نگهداری و ذخیره نمونه ها
5. گزارش آزمایشات به شیوه مناسب به مسئول فنی آزمایشگاه
6. داشتن اطلاعات کافی از آزمایشات اورژانس
7. همکاری با کارشناسان مربوطه در انجام کلیه وظایف و انجام آزمایشات تشخیص پزشکی
8. مراقبت از بیمار در حین نمونه گیری و پس از آن
9. رعایت کلیه اصول اخلاقی و بهداشتی در حین نمونه گیری
10. اطلاع از موجود بودن مواد و محلول های مورد نیاز
11. مراقبت از وسایل و تجهیزات آزمایشگاهی در حین آزمایش و بعد از آزمایش از طریق شستشو و تمیز نمودن آنها
نقش دانش آموختگان:
دانش آموختگان دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی علاوه بر رشد شخصیتی و تفکر علمی که طی دوره آموزش کسب نموده اند قادر خواهند بود آزمایشات بالینی تحقیقاتی و خدمات وابسته را در مراکز زیر بعنوان کارشناس انجام دهند.
1- آزمایشگاهای بالینی بیمارستانهای دولتی و خصوصی
2- آزمایشگاههای مراکز بهداشتی
3- آزمایشگاههای تشخیص طبی خصوصی
4- انستیتوها و مراکز تحقیقاتی و آموزشی
5- کارخانجات تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی
6- شرکتهای پخش فراورده های بیولوژیک و آزمایشگاهی
7- آزمایشگاههای پزشکی قانونی
8- آزمایشگاههای سازمان انتقال خون.
شرایط و نحوه پذیرش دانشجو :
بر اساس آزمون سراسری می باشد.
رشته مشابه در داخل کشور:
این رشته در مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته در اکثر دانشگاههای علوم پزشکی وجود داشت ولی پس از حذف دوره کاردانی و تبدیل آن به کارشناسی پیوسته از سال 1387 در مقطع کارشناسی پیوسته دانشجو می پذیرد.
رشته مشابه در خارج از کشور :
در تعداد زیادی از دانشگاههای معتبر جهان این رشته به نامهای Medical Laboratory SciencesوSciences ClinicalLaboratory وجود دارد.
آینده تحصیلی:
فارغ التحصیلان دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند در هریک از شاخه های مرتبط با رشته مانند بیوشیمی – خون شناسی – ایمنی شناسی – باکتری شناسی – میکروب شناسی – انگل شناسی – ویروس شناسی – قارچ شناسی – سم شناسی – بیو تکنولوژی و... در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای تخصصی (Ph.D ) ادامه تحصیل دهند.
طول دوره و ساختار آن : کارشناسی پیوسته
متوسط طول دوره کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی 4 سال و نظام آموزشی آن مطابق آیین نامه آموزشی کاردانی و کارشناسی پیوسته و نا پیوسته مصوب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی است.
تعداد واحدهای درسی:
1. دروس عمومی: 24 واحد
2. دروس پایه: 31 واحد
3. دروس اختصاصی: 61 واحد
4. کارآموزی در عرصه: 16 واحد
جمع واحد: 132 واحد